Expeditie Westlandse duinen en de Zandmotor

10 december 2016 Expeditie Solleveld & zandmotor. Waterpionier

Plotseling lag er een uitnodiging in de mail voor deze interessante expeditie. Dat kan je dus niet weigeren en zo ging ik op deze druilerige zaterdagmorgen naar de watertoren in Monster. 

Er was een programma met verschillende invalshoeken, van geschiedenis tot proeverij en watervinding... Jacqueline Heerema was onze welkomvrouw en sturende kracht deze dag.

Welkom geheten in de watertoren (welke buiten gebruik is en Rijksmonument) bij de cocktailbar met hapjes van kustplanten en dennenthee. Daarna een verhaal van Ruud Draak over het ontstaan van waterwinning en Dunea en natuurlijk over Duingebied Solleveld.
Wist u dat Dunea voor 1.3 miljoen mensen veilig drinkwater produceert. Vervolgens gingen we op pad. 10.000 jaar kustontwikkeling en leren het landschap van Solleveld te lezen. Wat was de invloed van de zeespiegelrijzing en hoe moet dat in de toekomst. Door de eeuwen heen is het duingebied ook bewoond door boeren en mogelijk ook jagers en vissers.

Frans Beekman historisch geograaf legde prachtige verhalen bloot van het duingebied, oude wegen daarin en het leven van vroeger. Er is een groot aantal vondsten gedaan en recent nog een klein dorp bij Molenslag (waar ik een paar dagen mocht helpen opgraven.) Bijzonder is dat Solleveld bij Westland nog Oude duinen zijn en het is de enige plek in Nederland waar die nog aan zee liggen. Duinwachter Martin Olierook vertelde ook leuke dingen over de natuur in Solleveld. Zo ook over de stervende dennen die door de dennenscheerder werden vermoord.... Hij was daar blij mee want de dennen horen niet in het duingebied thuis.

(Ik vond dat wel zorgelijk want tijdens mijn reis dit voorjaar door West Amerika waar ik 10 nationale natuurparken bezocht, zag ik dat soms wel 70 % van het bos, met name de Ponderosaden, dood was. De Ponderosakever was door klimaatverandering in staat om gezonde bomen aan te vallen en massaal eitjes er in te leggen. De larven zorgen er voor dat de bomen sterven. Normaal zijn het zwakteparasieten, maar dat verandert. Er zijn op aarde wel  5000 soorten bastkevers en 1 daarvan is nu explosief agressief gezonde bomen aan het vermoorden, stel je voor dat meer soorten dit gaan doen en ook loofbomen gaan doden, dan zijn de oerbossen in mum van tijd omgelegd. Dus ook die dennenscheerder in onze duinen moet argwanend worden bezien. De iepenbastkever en de eikenprachtkever brengen in Nederland ook grote schade aan. Bestrijden is onmogelijk.)

Na een trektocht door Solleveld via oude oerpaden, de vindplaats van een boerderij waar nog een oude meer dan 100 jarige kastanje stond, een oude konijnenfokkerij van rond 1650 in de duinen, een zanduitgraving met aalscholvers, kwamen we op het nieuwe duin waar door Hein de Jonge hydroloog werd verteld wat de uitdagingen waren bij de aanleg van de zandmotor. Veranderende waterstromen, problemen met de waterscheiding en drinkwaterveiligheid noopten tot inventieve oplossingen.

Op de zandmotor vertelde Sebastiaan Huizer PhD kandidaat STW-NatureCoast over de zoetwaterbel die onder de zandmotor zit, drinkbaar water. Hij boort samen met Francois Lombars naar zout-zoet water op de zandmotor. Uniek zijn ook de overlevingsmechanismen van planten en dieren zoals op de zandmotor. De zoute omgeving maakt het leven moeilijk, maar toch ontwikkelt het.

Tussendoor werden we verrast met unieke proeverij van Heemst Marshmallows, duinroos likeur en groene walnotenlikeur. Nu onbekend, maar vele plantensoorten zijn eetbaar en ook het duingebied levert hiervoor smaakvol materiaal. Nu doen vooral vogels en dieren zich hieraan te goed, vooral ook de trekvogels. (Bij de top van het duin staande kwam de sympathieke vogelkenner Albert Kling roepen dat hij sneeuwgorzen had gezien, zeldzaam hier, helaas zag ik ze alleen nog net in de mist verdwijnen, geen foto dus)

Deze expeditie langs de Westlandse kust was zonder meer een unieke belevenis, een ervaring, een openbaring voor velen en bijzonder leuk. Bijzonder was ook dat het zeer slecht miezerweer was met slecht zicht en ijzige koude, maar dat mocht de pret niet drukken. Ieder die dit gemist heeft, heeft echt wat gemist... Wat een bijzonder gebied is dat toch, de Westlandse duinen. De hoogste vorm van bescherming moet beslist prioriteit hebben bij ons allen. De werkgroep bescherm de Westlandse Kust werkt daar actief aan. U kunt hier ook aan meewerken.

Het programma was samengesteld door: Satellietgroep & Onkruidenier, Dunea, AWN voor archeologie, NME den Haag en NatureCoast.
Ca. 43 deelnemers genoten van deze dag, jammer genoeg erg weinig Westlanders daarbij en al helemaal geen politici of bestuurders, terwijl zij hier best veel kennis konden opdoen...
 

Tot 29-02-2017 is er nog een tentoonstelling over de archeologie van Molenslag. Lezenswaardig is ook de recent verschenen Atlas van het Westland.
( www.satelliegroep.nl  www.onkruidenier.nl )

Watertoren Monster

Onkruidenier, hapjes en drankjes

Dode Pinus in Solleveld

Oude kastanje waar een boerderij stond

Heideveld in Solleveld

Aalscholvers

Oude konijnenfokkerij ?

Solleveld met watertoren

De kust en de zandmotor

De zandmotor en Argustoren