Nationale Groendag 2016 en de Klimaatbestendige stad

Verslag van een groene toekomst.
 
21 september 2016 was Nationale Groendag van Nederland met als thema ''de klimaatbestendige stad''
Ik hoor u al zeggen in Westland, wij zijn geen stad, dus het boeit ons niet...

Toch wil ik u er op attenderen dat klimaatbestendigheid niet alleen geldt voor de grote steden, maar ook voor dorpen en het platte land. De klimaatverandering lijkt alsmaar sneller te gaan vanwege de opwarming van de aarde, als we alle rapporten hierover mogen geloven. Laten we daar maar van uit gaan, want inmiddels is al wel duidelijk dat de extremen in het weer toenemen en ook de schade. De mega hagelbuien van deze zomer liggen nog vers in ons geheugen, de landbouw en glastuinbouw, maar ook woningen en bedrijven leden enorme schade.

Kunnen we dat even simpel voorkomen? Het antwoord is Nee... Wel kunnen we een aantal zaken actief aanpakken om nog erger te voorkomen. Zij het dat dit integraal en internationaal moet worden gedaan, anders helpt het niet veel. De opwarming moet stoppen, we moeten stoppen met vervuilen en de aarde plunderen, de wereldbevolking moet stoppen met groeien, straks al meer dan 10 miljard, waarmee nog meer rampen in het verschiet liggen. Nog los van klimaatvluchtelingen en andere ellende.

Ik hoor u zeggen, weer een doemdenker... toch niet, juist heel positief ingesteld en realistisch. Mijn eigen startpunt was 1972 toen het eerste rapport van de Club van Rome verscheen; Grenzen aan de groei. Maar goed, ik ben vandaag als enige Westlander bij de Nationale groendag waar ons een uitgebreid en boeiend programma wordt voorgeschoteld. Zo zijn er lezingen en workshops, maar ook excursies en is er een kleine beurs met topbedrijven in de groene sector. Capelle aan den IJssel is de groenste stad van 2015 en een geweldige gastheer vandaag.

 

Het programma:
Hoe maken we de buitenruimte klimaatbestendig en wat is de rol van groen en water hierbij?
Ook vergroening van bedrijventerreinen, woonwijken en dijkverzwaring staan op het programma.
Een hoogtepunt is de bekendmaking wie in 2016 Entente Florale wint en wie wordt de groenste stad en wie het groenste dorp of kleine stad in Nederland. Verder zal de prijsuitreiking plaats vinden van de ''operatie steenbreek''. Tegel er uit plant er in.
Staatsbosbeheer presenteert; De groene metropool. De Unie van waterschappen gaat in op ''Groen als stedelijke hoosbuispons en wateroverlast in de stad''.

De urbanisten
Een indrukwekkende lezing werd verzorgd door de Urbanist bioloog en landschapsarchitect Eduardo Marin Salinas. Hij beschreef via Ecosystem services het project van de stad Zwolle waar hij een analyse maakte van de leefomgeving en biodiversiteit. Water is daarbij cruciaal en de basis voor de leefomgeving en biodiversiteit.  Belangrijke elementen: moestuinen, parkjes, singels, groenstroken, taluds, daktuinen, bos, strand en duinen die samen een biodiverse omgeving scheppen. Het gaat er om dat we meer awareness moeten krijgen van de omgeving. Hoe maximaliseer je het ecosysteem. Zwolle noemde hij een zeer groene stad en een van de groenste steden van Europa. Hij adviseerde een Urban agenda te maken en daar het beleid op af te stemmen. Voor Zwolle kwam hij op een winst voor de stad van 45 miljoen. Teebstad is een open source tool waarmee je snel de waarde van water en groen kan analyseren http://www.teebstad.nl/ Westland doet niet mee aan het teeb project.

Capelle aan den IJssel
Wethouder Jean Paul Meuldijk van Capelle zei: groen mag niet langer een sluitpost zijn in het beleid en bij projecten, maar moet het startpunt zijn. In Capelle zijn de ambities van de gemeente op de groenkwaliteit gegroeid nadat ze in 2015 de groenste stad werden. Ze ondersteunen ook particuliere plannen zoals ''boom in je voortuin'' Grappig, maar zeker waar was de opmerking ''thuis verstenen we de omgeving en op vakantie gaan we naar de groenste landen'' dat moet anders... In een stad is historisch groen en nieuw groen aanwezig, hoe verbind je dat en versterkt het elkaar. Opvallend is dat in een groene omgeving van een bedrijventerrein men wandellunches houdt en dat werkt positief op de werkprestatie. Zorgen zijn er ook: zoals door overbemesting in Nederland verdwijnen soorten, juist op het platteland verschraalt de omgeving. De stad is de meest biodiverse omgeving aan het worden. Nu nog is er nog te weinig aandacht voor natuur in het algemeen, aan vleermuizen en zwaluwen in het bijzonder bij bouwprojecten. Integraal denken vanuit een duurzame doelstelling en waarbij alle groepen inclusief gebruikers worden betrokken is essentieel willen we de omgevingskwaliteit verbeteren. (mijn document NLGreenlabel 2016 gaat hier dieper op in)

Op de vraag'' moet de gemeente groenbeheer zelf doen of uitbesteden'' het volgende: De meeste gemeenten doen het beheer zelf en waar het wordt uitbesteed zijn er varianten: soms mogen burgers stukjes in beheer nemen, of een straat of pleintje in de straat. Waar gemeenten (zoals in Westland) om de paar jaar bedrijven laat inschrijven voor onderhoud, leidt dat wel tot de goedkoopste, maar meestal niet tot het beste onderhoud. In Westland is duidelijk aantoonbaar dat onderhoud zover is uitgemolken dat er geen sprake meer is van goed onderhoud van het openbare groen. Gemeenten zouden burgers moeten ondersteunen met workshops, cursussen, om met meer kwaliteit het groen in de eigen omgeving te kunnen onderhouden. Investeren in groen verdient zich altijd terug.

Excursie Meer doen met stedelijk groen
Een wandelexcursie in het hart van Capelle, rondom het gemeentehuis leidde tot verrassende inzichten. Het meest viel op hoe goed de gemeente plannen communiceert met de bevolking. Openheid, transparantie, meedenken, het is er allemaal. Twee pleinen en een parkje worden aangepakt waar 25 miljoen voor beschikbaar is...  Het wordt een 30 km zone. Bestaand water en een stadspark worden aangepast en verbonden en burgervriendelijk gemaakt. Ook parkeren, boomstructuren, fruitbomen, tuintjes zijn gepland. Mogelijk wijkt zelfs een school om het park verder uit te breiden. Mooi is ook dat via scannen informatie wordt verkregen over de veranderplannen.

Door een route te wandelen en QRcodes te scannen ontdek je wat de plannen zijn. De wethouder geeft in de openbare ruimte interactief voorlichting aan burgers. WOW... zou zo iets ook ooit in Westland mogelijk zijn? Onze bestuurders kunnen veel over communicatie en transparantie leren van hun collegae uit Capelle.

Borden in de buitenruimte met plannen

Informatieborden

Visualisering plannen

Informatiebord, ontwerp

De wethouder komt

QR codes centrumXpeditie

Entente Florale
Sinds 1998 wordt in Nederland de jaarlijkse verkiezing voor de groenste stad gehouden. Het is een Europese organisatie waar landen zich bij kunnen aansluiten. http://www.entente-florale.eu/
In Nederland is de Vitale Groene Stad de uitvoerder van deze groencompetitie. http://www.vitalegroenestad.nl/ Winnaar 2016 categorie steden werd Krimpen aan den IJssel en winnaar categorie kleine steden/dorpen werd Beek en Donk.

Krimpen a d IJssel

Beek en donk

 

Duurzaam Den Haag

Operatie Steenbreek
De steenbreektrofee voor de gemeente die het meest succesvol het plan ''tegel er uit, plant er in'' heeft uitgevoerd werd gewonnen door Duurzaam Den Haag. Een mooie ambitie voor De Floriade 2022 is dat versteende tuinen als abnormaal moeten worden beschouwd.

Tot slot
Waarom de gemeente Westland geen ambtenaar, wethouder en politici heeft gestuurd is mij een raadsel, te vrezen valt dat het in Westland niet leeft, wij gaan gewoon onder onze eigen glazen stolp verder en denken dat wij de wereld gaan redden zoals de burgemeester het al vaak heeft geroepen.  Klimaat, groen, wateroverlast, leefbaarheid, het zijn vooral kreten zonder goede invulling.
Ik adviseer de gemeente in ieder geval niet deel te nemen aan de wedstrijd Groenste gemeente van Nederland want Westland maakt geen schijn van kans. Westland is al voor 90 % verhard en aan de resterende 10 % wordt aan alle kanten geknabbeld. Nieuwbouwprojecten hebben ernstig gebrek aan groen, parkjes en water en zelfs strand en duin liggen in de gevarenzone.

Hoog tijd dat Westland mede met het oog op de klimaatproblematiek snel  komt met een uitdagend groenstructuurplan en een goede strandvisie. Van de kaalste gemeente op naar een leefbare, gezonde, aantrekkelijke groene gemeente, hoe mooi is dat perspectief.

De meeste emotionele en binnenkomende opmerking van deze dag was van een deelnemer: Versteende tuinen moeten verboden worden. De gemeente moet een maximaal versteningpercentage in een bestemmingsplan vaststellen. Bekend is dat door verstening meer hittestress ontstaat, de temperatuur kan daar wel met 8 graden of meer oplopen met als gevolg veel extra doden. Hittedoden in Nederland komen steeds vaker voor. Dat is dood door schuld en verwijtbaar en dus zijn zij die verstenen of dit toestaan strafbaar...

In Westland als meest versteende en een van de minst groene gemeenten van Europa iets om over na te denken.

Aad van Uffelen, Naaldwijk 22 september 2016