Duurzaam, Beter, Gezonder en de dood van Wubbo!

27 mei 2014

Duurzaam; ‘beter’ en ‘gezonder’

Toen in 1972 het eerste rapport van de Club van Rome uitkwam werden mensen zich bewust van het belang van het milieu en duurzaamheid en er kwam enig begrip voor het feit dat we de aarde niet straffeloos kunnen uitputten en plunderen van haar grondstoffen.

Nu, zoveel jaren later is er veel gebeurd, maar ervaar je vooral nog een houding van: nu even niet, niet belangrijk, lastig! Het is moeilijk om tot intrinsieke motivatie en gedragenheid te komen. De vraag is hoe krijgen mensen het goede gevoel bij duurzaamheid en de motivatie om daar wat mee te doen.

Nieuw besef
De transitie naar een duurzame economie betekent een grote verandering. Maar de wereld heeft door de eeuwen heen veel grote veranderingen gekend. Tijdperken zijn altijd eindig en nieuwe kansen dienen zich dan aan. Dat gaat veelal met omwentelingsweeën gepaard. De omwenteling naar duurzaamheid is zo een proces. Er zal nog veel strijd moeten worden geleverd om tot een nieuw gemeenschapsbesef en een groene economie te komen. Het ‘willen’ is er nog niet echt. 

Het moet mogelijk zijn dat mensen gaan inzien dat de meeste huidige bedreigingen zijn ontstaan door de mens zelf zoals: de economische crises, financiële crises, ecologische rampen, overbevolking, schaarste (uitputting) oorlog en (religieus) terrorisme (macht grondstoffen en religie) obesitas (ongezond en overmatig leven). Echte rampen zijn nodig om het besef te brengen.
 

Een nieuwe duurzame economie en gaan leven in harmonie met de aarde zal een nieuwe groei geven, maar wel een vanuit een gezonder perspectief.

De macht kwijt!
Het lijkt er op dat we de ‘macht over de macht’ zijn verloren. Door de chaotische pluriformiteit van de samenleving die egocentrisch naar binnen is gericht zijn de verder weg gelegen doelen zoals ook een toekomst voor je achterkleinkinderen en dus ook voor hen een mooi leven en een gezonde aarde, nauwelijks bespreekbaar.
 

Toch zal de tijd ons dwingen de kanteling naar een duurzame leefomgeving te maken en zal men het verloren contact met de aarde moeten herstellen wil er op termijn toekomst voor de mensheid zijn.

Het ligt voor de hand dat we van een divergerende naar een convergerende samenleving moeten. Dus niet meer allemaal je ‘Ik’ centraal stellen, maar minder splitsingen en kleine groepjes met eigen belang. We moeten op pad naar samenwerken aan de dingen die er echt toe doen, en daar zijn grotere verbanden voor nodig en motiverende aansprekende leiders.

Consuduurzamen
De heilige economische heilige graal was en is ‘groei’ dus alsmaar meer consumeren. Maar het consumptivisme was en is niet meer dan een groeimiddel om te blijven consumeren enkel voor economische groei. Daardoor zijn we hebzuchtige slaven geworden van luxe overvloed en aan ongezond, te goedkoop voedsel (obesitaswereld)

Dat economische groeimodel heeft tot veel goeds geleid, denk aan de medische wereld, en de technologische ontwikkeling, maar ook tot veel economische en financiële problemen, extreme verrijking, armoede en onderdrukking. Het moet dus niet gaan over ‘meer’, maar over ‘beter’ en ‘gezonder’. Daar horen bij consuminderen en consuduurzamen.

Omschakelen
Begrijpelijk is de weerstand van mensen die in onze egocentrische Ik-wereld zijn opgegroeid, waar 'hebben' het belangrijkste lijkt. Omschakelen naar een leefwijze, en een economische structuur, die meer in harmonie is met wat de aarde ons kan blijven geven is lastig. 

Zeker in een op alsmaar groei gebaseerde economie is het niet zo simpel om een andere, betere boodschap te verkondigen. Daarom is duurzaamheid beladen en zwaar bevochten.

Medeverantwoordelijk
Door niet nadenken, door niet meedoen aan het debat in de samenleving en aan de noodzaak naar de transitie richting duurzaamheid, denken sommigen te ontsnappen aan medeverantwoordelijkheid voor een leefbare toekomst. Deserteren van die verantwoordelijkheid is egocentrisch en onethisch, om niet te zeggen onverantwoordelijk en misdadig.
 

Ik geloof dat de huidige tijd, de facebookwereld, waar we ontelbare onbekende 'vrienden' hebben, we feitelijk maar weinig echte vrienden hebben. Ik denk dat we moeten investeren in elkaar weer gaan ontmoeten. 

Praten met elkaar zal helpen tot meer begrip te komen, elkaars standpunten beter te begrijpen en ook de kanteling naar een duurzame wereld te versnellen. 

Ontmoeten, samenwerken en inspireren is dus het adagio... anders komt die duurzame wereld er nooit.
 

Laten we lering trekken uit de inspiratie van een van onze grootste denkers en duurzame voorgangers Wubbo Ockels. Als ruimtevaarder zag hij de extreme kwetsbaarheid van de aarde en stelde zijn leven daarna in dienst van een duurzame toekomst samen met wat de aarde kan blijven dragen en bieden. Het is al 1 minuut over 12 en dus onze laatste kans het armageddon nog te keren!

Hier een stukje uit het testament dat Wubbo Ockels de mensheid naliet:
 Het is genoeg, we zijn te ver gegaan! De industriële revolutie heeft ons in een ongewenste situatie gebracht. We zijn door de natuur geraasd, we vernietigen onze levensbronnen. We moeten stoppen, we moeten veranderen, we moeten een ander pad kiezen, we moeten onze levens veranderen, en de manier waarop we zaken doen.
Laten we 'het menselijke tijdperk' begroeten. Laten we stoppen met de vernietiging van de aarde, van de mensheid; van ons. Laat het voor iedereen duidelijk zijn: we moeten een nieuwe houding vinden, een nieuwe cultuur, een nieuwe instelling, een nieuwe eenheid van de mensheid, voor ons voortbestaan. (de uitgebreide versie is op Internet te vinden)

Ik ben een groot bewonderaar al vanaf  het eerste uur en nog meer toen hij in 1985 met ruimteveer Challenger zijn eerste ruimtevlucht maakte, tot aan zijn dood.
Ik dank Wubbo voor zijn niet aflatende strijd om tot een betere wereld te komen! 

Vraag is, gaan wij door met onze aarde vernietigen of gaan we het goede pad op?

Aad van Uffelen