Column afscheid van Sjaak van der Tak

Column 27 september 2017

Een persoonlijke terugblik bij het afscheid van Sjaak van der Tak, burgemeester van Westland

Sjaak Van der Tak trad aan toen vijf Westlandse dorpen (11 kernen) in 2004 fuseerden tot de gemeente Westland.

Sjaak wordt door velen gekend als een aardige sportieve man die graag een bakkie deed of iets anders naar binnen sloeg, hij was best wel toegankelijk en soms zelfs redelijk. We kennen hem vooral als de man met het vingertje, de opvallende stem en de dominee die steeds meer opkwam (vooral) voor de glastuinbouw en zijn CDA-belangen, daar was hij goed in. Hij werd een boegbeeld voor de tuinders. Voor de grote, maar nauwelijks of niet voor de kleintjes. Vanaf zijn aanstelling was hij als snel een LTO burgemeester. Er waren geruchten dat hij was benoemd om Westland de Metropool in te leiden. Dat is gelukt. Of dat gunstig is merken we vanzelf, feit is dat Westland straks niet meer onafhankelijk is, maar een Vinexwijk van RotterHaag.

Als burgemeester was hij een pleitbezorger voor de glastuinbouw en reisde er lustig op los. Hij vergat daarbij dat niet iedereen in Westland iets met tuinbouw heeft.

In zijn regeerperiode is Westland verder geïndustrialiseerd en bebouwd tot ca. 90 % van het grondgebied. Vooral meer asfalt en bedrijventerreinen, via het ''open armen beleid''. En daarmee meer vrachtverkeer.

Hij heeft geen daadkracht getoond als het gaat om een gezonde, mooie en aangename leefomgeving. Vrachtwagens beheersen het straatbeeld en er wordt geen enkele eis gesteld aan schone motoren en verminderen van uitlaatgassen, ze denderen gif spuwend door de dorpen. Rond 40 % echtscheidingen en bijna 13 % laaggeletterden is ook geen feest waard. Met milieuzones en een duurzame leefomgeving had hij niet veel. ''Glas, asfalt en Steen voor Groen'' is onder Sjaak de norm geworden. Daarmee liet hij blijken niet veel te geven om de natuur en om de gezondheid van de burgers. Onder zijn leiding werd ook de kust bijna verkwanseld aan projectontwikkelaars. Deze laatste groep is een grote machtsfactor in het beleid van Westland. En dan de mislukte droom dat alle ambtenaren onder 1 dak moesten komen in een nieuw gemeentehuis. Zijn ultieme compromis is dat er nu zelfs 2 gemeentehuizen zijn gebouwd! Tactisch, moreel en financieel een flater.

Was hij een bindende factor?
Voor een bepaalde groep ondernemers was hij beslist een bindende of verbindende factor, dat siert hem. Hun bijna schaamteloos hoerageroep bij zijn afscheid typeert hen. Sjaak vergat structureel de kleinere en oudere tuinder. Hij droomde groot, heel groot. Daarom ook was het tuinbouwimago voor hem belangrijk. Het ontging hem dat in het buitenland Greenport Holland veel belangrijker was dan Westland. In Westland is een sterke kracht aan tuinbouwkennis aanwezig, maar er staat slechts iets meer dan een vierde van het Nederlands glas. En dat glas is merendeels verouderd. Het areaal glas in Westland is onder van der Tak terug gelopen en internationaal verzwakt. Juist de kleine gewassen maken Greenport sterkt, bulk leidt tot niet duurzaam slepen over de aarde, dat strookt niet met de klimaatopdracht. De kunst is nu de kennisvoorsprong te houden, maar wij denken nog dat ze in het buitenland niet goed wijs zijn, maar dat is toch echt wel zo. De economische bijdrage van Westland aan de nationale economie is maar ca. 0.3 % dus wereldschokkend is dat ook weer niet. Dit als herinnering aan de LPF die in de raad riep dat meer groen niet nodig is omdat Westland een belangrijk gebied is waar veel geld voor het land wordt verdiend... Politieke retoriek, onzin en kenmerkend voor veel raadsdebatten, gebrek aan kennis en visie.

Imago
De stichting imago Westland en zijn eigen PR machine waren zijn belangrijkste voertuigen om zijn eigen geschiedenis mee te schrijven en de LTO te versterken. Want aan ijdelheid ontbrak het niet bij hem en zijn entourage. Sommigen schrijven dingen aan hem toe die gewoon toch gebeurden, met of zonder deze burgemeester. Denk aan de enorme toename van glastuinbouw in een reeks van landen. Het vertikaal (indoor) telen wereldwijd, waar Westland de boot heeft gemist. De export van kennis en techniek in de tuinbouw is al vele jaren gaande. Daar heeft hij niets aan bijgedragen. Wel is mede daardoor de kracht van het cluster hier verzwakt.

Vader van Westland
Dat Sjaak nu wordt afgeschilderd als ''Vader van Westland'' als ''Sjaak de Grote''  en titels als ''Sjaak bedankt'' met in het nieuws volgelingen die hem kritiekloos de hemel in prijzen, is eigenlijk wel bizar. Een echte westlander zou zich er voor schamen, die doet gewoon!
Alleen lof wordt toegezwaaid en dat is fijn voor Sjaak.
Maar er zijn ook vele zaken die worden verzwegen: de asbestramp, het kappen van duizenden bomen, Kwintsheul, de Leuningjes, geen sociaal moestuincomplex, achteruitgang van de leefkwaliteit en gezonde omgevingscondities, meer verstening, cultuurhistorische achteruitgang, de Griffierzaak, maken van vage verdachtmakingen, de verstedelijking van Westland, willekeur in handhaving, de slechte positie van de fietser (en fietspaden), e.d.

Het structureel slecht of niet luisteren naar burgers is onder zijn regime in de politiek en bij de gemeente ernstig toegenomen. Burgers voelen zich minder betrokken bij hun gemeente en de politiek. Ontbinden in plaats van verbinden. Dat komt mede door de manier waarop de coalitie politiek bedreef, die luisterde naar geen enkel goed argument als dat van anderen kwam. Als CDA burgemeester en het CDA in de coalitie  kon hij doen wat hij wilde, kritiekloos werd hij gesteund door de coalitie in de raad. Kritiek werd genadeloos neergesabeld en soms verdacht gemaakt. De politieke verhoudingen zijn er niet beter op geworden en naijver en politieke spelletjes lijken te zijn toegenomen. Het dealtjes maken is een succesformule en zo scoren sommige oppositiepartijen en eten mee uit de ruif.

Vanitas
Als Christen moet ook Sjaak weten dat toegeven aan ijdelheid het begin van het einde is. Alles is Vanitas (leegheid, vergankelijkheid en zinloosheid)  Daarom is het des te meer belangrijk om de eigen leefomgeving aangenaam, gezond en aantrekkelijk te maken voor alle inwoners van Westland, niet alleen voor de rijken. ''IJdelheid der ijdelheden'' is nooit een goede leidraad in het leven en zeker niet voor onze leiders. De overdreven aandacht en waardering voor Sjaak, zonder enige kritische noot is daarom op zijn minst opvallend. Het Bijbelse boek ''Prediker'' is daar duidelijk genoeg over. Nederigheid past vaak beter, is oprechter en maakt de dingen beter, het maakt je een beter mens!
Tot slot is de CDA (Christelijke) leidraad ''de aarde eren via rentmeesterschap'' in Westland onder Sjaak op een fiasco uitgelopen terwijl juist de klimaatproblematiek smeekt om goed rentmeesterschap van de aarde.
De laatste grootse daad van Sjaak was het kappen van het Schefferkampbos met bijna 1500 bomen, waar voor zijn nieuwe werkgever LTO, een glastuinbouwbedrijf kan worden gebouwd!

Sjaak gaat niet weg, hij blijft en zal Westland als LTO voorzitter regeren en aansturen.
Laten wij hem veel geluk, gezondheid en alle goeds toewensen. 

En gelijk de nieuwe burgemeester een warm welkom heten, het is een vrouw en daar mag Westland hoop uit putten.