Debat Duurzame recreatie aan de kust

Mijn verslag van het Debat Duurzame recreatie aan de kust.
Georganiseerd door de Stichting Duinbehoud, op 11 november 2016 in het Provinciehuis van Zuid Holland.

Vandaag vond in het Provinciehuis het debat plaats over recreatie aan de kust en wat daar bij komt kijken. Vele organisaties, de Provincie, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, deskundigen en vele anderen waren aanwezig. Helaas niemand van gemeente Westland, een gemis, want juist daar speelt de zorg over het beleid van de gemeente voor de kust en staat de kust erg onder druk.

Vijf sprekers leidden het debat in. Allemaal boeiend en verschillend. Zo waren daar Rob Berkers over ontwikkelingen in recreatiebehoefte; Kees Vertegaal over ecologische draagkracht van de kust; Joanne Gendronneau over recreatie in de kustzone tussen Scheveningen en Kijkduin; Marc Jansen over NP Zuid Kennemerland. Jacco Duindam van stichting Duinbehoud poneerde stellingen waarna het debat begon. Het volgende viel mij het meeste op:

Feit is dat de duinen in Zuid Holland een belangrijk onderdeel zijn van de recreatiemogelijkheden.

Het aantal gebruikers neemt snel toe, mede door meer toeristen en vooral doordat steeds meer mensen in het Westen gaan wonen. Alleen al in Westland groeit de bevolking tot 2050 met 25.000 tot 40.000 mensen. Grote zorgen zijn er dat de belangrijke waarden van de kust onder de voet worden gelopen door massa's toeristen en recreanten. Er zijn wel degelijk grenzen aan wat de kust aan kan zonder deze te verBelgen, vol te bouwen ofwel te verzieken. De Belgische bouwziekte wil niemand behalve projectontwikkelaars en gemeenten die niet verstandig omgaan met de kust. Westland en Hoek van Holland zijn zulke gemeenten. In Westland is dat tweeledig, zowel op het strand als in de binnenduinranden.

Vernieling, verrommeling en verstoring is al gewoon geworden langs de kust.  Er zijn ca. 7000 objecten in planning om langs de kust uit te voeren. Het mag dan mooi zijn dat mensen associaties bij de kust hebben van rust en ruimte, maar dat gevoel staat zwaar onder druk. Hoek van Holland is een voorbeeld waar het volledig uit de hand is gelopen, daar is van de oorspronkelijke natuurwaarden van de kust en met name van het strand vrijwel niets meer over. Diezelfde projectontwikkelaars willen elders langs de kust dezelfde vernielingen aanrichten, volgens zeggen hebben ze (Fatels en Jacko Roest KSR projectontwikkelaar; Iem en Guus KAP) bij ca. 27 kustgemeenten plannen voor kust-/strandhuisjes. Dat dit zal leiden tot machtsconcentratie bij een enkel bedrijf is duidelijk en ongewenst.

Uit de cijfers blijkt dat 53 % van de recreanten wandelt, 22 % fietst en 25 % doet van alles wat. Er is voor de toenemende groep recreanten te weinig groen. In het Westen van Nederland en zeker in Westland is zelfs heel veel te weinig groen voor recreatie. Intussen wordt er zoals in Westland erg veel bijgebouwd, maar groen neemt niet toe, zelfs per inwoner neemt het af.

Trends zijn dat mensen een unieke beleving willen en willen vertragen, dus slow down, onthaasten. Door verdere drukte wordt dat steeds meer onmogelijk.

De ecologische draagkracht van de kust is beperkt. Om de kust niet te overbelasten moeten recreantenstromen worden verdeeld over verschillende plekken zoals ook naar meren, bossen en parken achter de duinen en naar binnen in het land. Terreinbeheerders en gemeenten moeten natuur goed gaan monitoren en nagaan wat de effecten van al die drukte op de natuur is.

Jacco Duindam gaf precies aan wat er fout gaat in Hoek van Holland en Westland.
Een paar opvallende zaken zijn het doortrekken van de spoorlijn in Hoek van Holland tot het strand. Die lijn gaat dwars door een Natura-2000 gebied in het Vinetaduin. Bij Vlugtenburg noemde hij de vreemde gang van zaken 110 vergunningen voor de slagboom waardoor wel 30.000 verkeersbewegingen tot aan het strand werden genoteerd. Ook de gang van zaken rond Pipowagens roept vraagtekens op. Hogere instanties verlenen achteraf bijna altijd toch een vergunning... En dat nodigt gemeenten weer uit het niet zo nauw te nemen met wet- en regelgeving en/of gemaakte afspraken.
Bij Ter Heijde en vooral Molenslag noemde hij de ontsluiting die nu via het fietspad loopt. (Ik heb zelf gezien dat ook via het Schelpenpad auto's naar Molenslag rijden, over het duin. In Watergat bij Monster Noord, waar nu kassen tot 3 meter hoog liggen komen huizen tot wel 18 meter hoog die dus ver boven het Natura-2000 duin uitsteken. Te bizar voor woorden. Tot 1 dec. kan nog tegen de plannen bezwaar worden gemaakt. Aanpassing aan de natuurlijke omgeving zou verplicht moeten worden.

--

Uit het debat nog enkele opmerkingen en suggesties:

Niet ieder voor zichzelf, maar samen afspraken maken. Er worden mooie verhalen verteld door gemeenten, maar de praktijk is anders. De bouwdrukte langs de kust neemt alsmaar toe. Het Westlandse duin is extra kwetsbaar en staat mede daardoor zwaar onder druk.

Het grootste probleem is dat de theorie anders is dan de praktijk. Gemeenten geven veel te gemakkelijk vergunningen af en brengen daardoor de natuur en de ruimtelijke kwaliteit in gevaar. Ze richten het beleid vooral op de ondernemers/projectontwikkelaars. Zolang er een groot gat is tussen theorie en praktijk, tussen plan en realisatie, leiden nieuwe ontwikkelingen vrijwel altijd tot achteruitgang van de natuurlijke waarden.

We moeten ons realiseren dat er steeds meer files in de natuur komen bij verdere openstelling. Rijen wandelaars of mountainbikers die zich over paadjes bewegen en vaak elkaar dwars zitten... Visie ontbreekt bij de overheden en vooral bij gemeenten. Er is ook geen goede borging van natuurwaarden en daarom grijpen veel gemeenten hun kans om snel even langs de kust te gaan bouwen.

Kees Vertegaal gaf aan dat de ecologische draagkracht soms in gevaar is. Hij adviseerde niet alleen langs de kust, maar ook vooral in het binnenland, achter de duinen, toeristen en recreanten allerlei verrassingen aan te bieden zoals: excursies en vogelkijkhutten. Hij vroeg inwoners weer trots te maken op hun natuur en vraagt ook voor duidelijke regels en handhaving. Verstoring door (te veel) mensen (en honden) moet worden voorkomen. Loslopende honden zijn een ramp voor de natuur.

Een van de oplossingen voor de toenemende recreatieve drukte langs de kust is aanleg van nieuwe bossen, parken en meren in het achterland, dicht bij de steden. Doen we dat niet dan loopt de hele kust vast.

Algemeen vond men dat de kust, de kip met de gouden eieren, niet moet worden geslacht en dat gebeurd nu wel door wanbeleid, waarbij de gemeenten de primaire schuldigen zijn.

Wilt u de Stichting Duinbehoud steunen en daarmee onze kust helpen beschermen, kijk dan op http://duinbehoud.nl en wordt donateur. http://duinbehoud.nl/steun-duinbehoud/