Hoe rijk of arm is de Gemeente Westland?

29 mei 2013 Aad van Uffelen
Update van deze tekst op 22 september 2013

Hoe rijk of arm is de Gemeente Westland?

Je hoort en leest van alles over de financiële toestand van de gemeente Westland. Iedereen denkt dat de ruim tweehonderd miljoen van de verkoop van het energiebedrijf en de Caiway nog op de bank staan… en we dus rijk zijn!  De gemeente houdt die mythe bewust in stand. Feit is dat de gemeente arm is!

 

Burgers willen graag financiële duidelijkheid en niet steeds maar weer de rekening van wanbeleid en fouten van het college en domme raadsbesluiten betalen. De precieze cijfers worden nooit verstrekt. En de gemeente komt steeds met slimme boekhoudkundige trucs om alles mooier voor te stellen dan het is. De burger wordt dus niet goed geïnformeerd ergo, de burger weet niet precies hoe de vork in de steel zit, om een Westlandse term te gebruiken...

Samenvatting:

• Jaarbegroting gemeente Westland = ca. 224 miljoen
• Prognose voor na 2016 is dat de gemeente de jaren daarna ernstig te kort zal hebben.
• De gemeente heeft geen geld op de bank staan.
• Extra bezuinigingen zijn nodig in de komende jaren, boven op de al geplande bezuinigingen. En de nieuwe overheidsbezuinigingen zijn nog niet meegenomen, dus dat wordt nog erger!
• Het college zal ongetwijfeld ook lastenverhogingen doorvoeren waardoor Westland nog duurder wordt.
• De opbrengsten van de verkoop van Cai en het energiebedrijf zit o.a. in ca. 350 miljoen grondaankopen e.d. en die zijn nog minder dan de helft waard. Toch verhoogt men jaarlijks de waarde met het inflatiepercentage en creëert zo een schijnbezit.
• Om nieuwe gemeentehuizen te bouwen, wat de burgemeester en een raadsmeerderheid wil, moet het volle bedrag worden geleend. Daarmee gaat de schuld van de gemeente omhoog van 339 miljoen naar ca. 400 miljoen Euro. En dit loopt in 2015-2017 nog verder op.
  Dat bedrag moeten onze kleinkinderen ooit terug betalen...
• Het hele project gemeentehuis heeft nu al meer dan 10 miljoen gekost aan verspild geld. En dat wordt nog veel meer.
• De economische situatie van Westland is niet gunstig. De tuinbouw draait niet best en de MKB staat ook zwaar onder druk, zeker nu de winkels altijd open mogen. Kleine ondernemers gaan failliet. Alleen de grote ketens blijven nog over...
• Als je kijkt naar de kwaliteit van de dorpskernen dan zie je veel opkomende verpaupering en verval en ook veel leegstand.
• Alle reden om zorgen te hebben over het slechte beleid van dit college en de meerderheid in de raad.
• Het is onbegrijpelijk dat het College en een raadsmeerderheid niets geven om het maken van een schuldenberg en alleen gaan voor het eigen ego.
  Men wil sporen nalaten door de bouw van 2 gemeentehuizen, die we niet kunnen betalen.
• Wanneer worden burgers eens wakker en staat men op tegen dit wanbeleid dat nu al 10 jaar duurt.

 

Lees hier het hele verhaal...

Om een zo goed mogelijk beeld te geven van de situatie in Westland heb ik alles secuur gelezen en nageplozen. Onderstaande komt uit de pers en gemeentesite.

Op de gemeentesite (dec. 2012) in de Ontwerpbegroting 2013-2016 is te lezen:
‘De aanhoudende financieel-economische crisis maakt dat de financiële positie van de gemeente Westland nog steeds onder druk staat. Voor het derde achtereenvolgende jaar zijn bezuinigingen noodzakelijk. Uitgangspunt van het college blijft dat de woonlasten gemiddeld genomen niet meer stijgen dan met het inflatiepercentage. Ook wil men geen grote inbreuken doen op het voorzieningenniveau. Dit blijkt uit de ontwerp-begroting 2013-2016, die op 1 oktober is gepresenteerd aan de gemeenteraad.

Bij de Voortgangsrapportage Collegewerkprogramma, die op 3 juli jl. met de gemeenteraad is besproken, werd al voor € 7 miljoen aan bezuinigingen aangekondigd. Om een sluitende (meerjaren)begroting te krijgen, zijn daar bovenop nieuwe bezuinigingen nodig. Het gaat om een bedrag van € 2 miljoen. Opgeteld bij de € 26 miljoen die de afgelopen twee jaren al zijn bezuinigd, bedraagt de totale bezuiniging € 35 miljoen structureel. De begroting van de gemeente bedraagt in 2013 € 224 miljoen.’

 

Overzicht van financiën - wat ik ervan heb gevonden:

• De gemeente ontvangt jaarlijks 224 miljoen en geeft dat bedrag ook weer uit. Volgens de ontwerpbegroting 2012-2016 is de financiële situatie slecht.
• Reserve van de gemeente is eind 2012 slechts 6,7 miljoen. Dat is een nog binnen de begroting te dekken bedrag dat dus nog geleend kan worden zonder de jaarbegroting schade te doen. Er is dus geen geld in reserve om tegenvallers zoals een stijgende rente op te vangen!
• De gemeente heeft geen geld op de bank staan.
• Wethouder Duijvestijn zei 28 mei nog in de Raadsvergadering dat er  225 miljoen reserve is bij de gemeente. Maar waar dat geld is vertelde hij er niet bij. (Het is er niet)
• Opbrengst verkoop Energiebedrijf/Caiw was ca. 200 miljoen. Voorheen ontving de gemeente jaarlijks dividend uit deze aandelen, wat een vast onderdeel van de begroting uitmaakte. Dat moet nu dus anders worden gedekt.
  Na aftrek van div. uit de opbrengst gedane investeringen in gronden zoals de Westlandse zoom (170 miljoen) en diverse uitgaven, en verliezen/afwaardering vanwege dalende grondwaarde (Westlandse zoom e.d.) resteert somber gesteld ca. nog een potentieel bedrag van 40 tot 80 milj. dat nu nog in grond is belegd. Dus als de grondposities nu worden verkocht zou dit mogelijk de restantopbrengst kunnen zijn! Daar wordt dan dus veel verlies op geleden.
  Sommigen denken dat de grondprijzen wel weer stijgen, maar wanneer weet niemand, dus de kosten gaan intussen gewoon door. De utopie is dat de gemeente denkt dat er meer dan 600 miljoen opbrengsten ooit nog zullen komen, wel die kans is zeer klein.
• De gemeente schijnt nog aandelen hebben bij een of meer bedrijven. Welke bedrijven zijn dat, welk aandeel heeft de gemeente daarin en wat levert dat jaarlijks op? Ik zie daar geen informatie over.

 
Schulden

De schuld van de gemeente (geldlening) bij BNG (Bank Nederlandse Gemeenten) bedraagt eind 2013 ca. 322 miljoen. Dat schijnt een wisselend bedrag te zijn, soms meer soms wat minder. (Door de renteconversie van eind 2012 is de schuld bij de BNG toegenomen met 39 miljoen boeterente, tot ca. 319 miljoen…)

De schuld van de gemeente loopt per week op met ca. 1 miljoen Euro.
Dit is nu al gestegen tot 323 miljoen en zal dus verder stijgen indien een nieuw gemeentehuis wordt gebouwd, tot ca. 380 miljoen of meer, want het bouwen van (2) gemeentehuizen kost toch zeker 50 tot 70 miljoen! (men zal wel proberen bedragen vanuit vage andere potjes te betalen en alles te gunstig voor te stellen zoals in de politiek gebruikelijk is)
De gezamenlijke gemeenteschuld van straks ruim 400 miljoen… is dus een mega schuld per burger… van wel 4100 euro.


Indien een nieuw gemeentehuis en een gemeentearchief wordt gebouwd, zal deze schuld met het bedrag van de totale bouwkosten (totaal te schatten tussen 50 en 70 miljoen) dus toenemen en daarmee ook de rentelast op de jaarbegroting.  

Er wordt steeds gezegd dat er 35 en zelfs 40 miljoen is gereserveerd (een potje) voor de bouw van een gemeentehuis, maar dat is niet waar…
De werkelijkheid is dat er geen potje is, maar dat geld voor de bouw moet gewoon worden geleend. Reserveren betekent dat de rentelast binnen de jaarbegroting kan worden gedragen… een rare redenering! De burger denkt dat dat geld gewoon op de bank staat, niet dus. Hiermee wordt de burger ook gewoon voorgelogen.

Er zijn ook redeneringen om met het geld dat moet worden geleend voor de bouw van gemeentehuizen andere zaken te financieren. Dat maakt voor het lenen niet uit. In beide gevallen moet de gemeente dus veel geld lenen en daardoor neemt de schuld van de gemeente explosief toe. Nu al ca. 340 miljoen en straks dus nog veel meer.
Het enige voordeel van lenen voor andere doelen dan voor de bouw van 2 gemeentehuizen is dat het sociale klimaat, de leefbaarheid, de vergroening en verduurzaming zou kunnen toenemen, mits het daarvoor wordt bestemd.

Ik vind persoonlijk dat de gemeente prioriteit met geven om de schuldenberg af te bouwen en niet nog meer te gaan lenen.

En als de begroting niet sluitend is kan men of bezuinigen of extra lasten bij de burgers leggen… Hoe lullig ook de gemeente kan niet failliet gaan, burgers wel…
De gemeente heeft veel slinkse methoden om haar verliezen in de boekhouding te verdoezelen en de Raad speelt dat spel meestal gewoon mooi mee. Onze kinderen en kleinkinderen zijn echt heel erg de pineut.

Kosten van een nieuw gemeentehuis
Er worden al lange tijd verschillende bedragen genoemd in rapporten en in de wandelgangen, over wat een nieuw gemeentehuis zal kosten. Belangrijk is dat hierbij alle kosten inzichtelijk worden gemaakt. Je kunt stellen dat de volgende kostenposten er zullen zijn:

• Grondkosten
• Eerder gemaakte kosten en daarop al geleden verliezen en afboekingen van aanschaffingen en renteverlies zoals de voormalige Rabobank
• Architectkosten
• Ambtenarenkosten die hier aan werken
• Kosten van voorbereiding en onderzoek
• Potentiële claims op grond zoals van Vestia op het ISW terrein
• Bouwrente
• Kosten van het gebouw
• Inrichtingskosten en apparatuur
• Verhuiskosten
• Kosten van de omgeving, infrastructuur en groen
• Kosten om het gemeentelijk archief te huisvesten (dit is nu in het gemeentehuis in Naaldwijk gevestigd)
• Kosten van achterblijvende gemeentehuizen zolang die niet zijn verkocht (of eventueel kosten van sloop)
• Van der Tak roept steeds dat hij veel klanten heeft om die gemeentehuizen te kopen, maar is dat ook zo? En voor welk bedrag dan? Verkopen voor niets kan altijd nog
• BTW
• Post onvoorziene kosten

    

Pas als er duidelijkheid is over wat voor bedragen bovenstaande kostenposten hebben kan worden vastgesteld wat de bouw van een nieuw gemeentehuis (of zelfs 2 gemeentehuizen zoals van der Tak op 7 december 2012 wil, gaat kosten. Het is te verwachten dat 50 tot 70 miljoen dan nog aan de lage kant zal zijn.

Als het college de sluikse weg wil volgen om de Europese aanbesteding te omzeilen, dan kan dat de gemeente nog extra miljoenen gaan kosten. Het hele project gemeentehuis heeft nu al meer dan 10 miljoen gekost aan verspild geld.

 

(Doorgaan in enkele van de bestaande gemeentehuizen lijkt de enige verstandige keuze die de raad en de gemeente mag maken. De gebouwen zijn tussen 20 en ca. 30 jaar oud en kunnen met enige aanpassing nog vele jaren mee. Van de Tak zei zelf op TV in december dat je een gemeentehuis voor minimaal 50 jaar bouwt…  Later zei hij dat 25 jaar lang genoeg is en dat scholen wel 100 jaar mee moeten kunnen. Volgens mij is die man gewoon heel erg in de war en heeft hij waanbeelden.

Omdat er de laatste jaren niet veel onderhoud is gedaan aan de huidige gemeentehuizen kunnen die gebouwen met het uitgespaarde geld prima worden opgeknapt. Omdat die voorzieningen voor onderhoud, zo mag je aannemen zijn gereserveerd, moet dat geen probleem zijn, tenzij men zo onverstandig is geweest dat geld aan andere zaken uit te geven, wat te vrezen valt…)

Overigens, de meeste huizen, gebouwen, kerken e.d. in Westland zijn ouder dan 25 jaar dus in de visie van de gemeente en veel raadsleden is dat ouwe troep, afbreken dus…  zou van der Tak zeggen en met hem GBW, PW, het CDA en LPF

Aanbestedingstruc nieuw gemeentehuis
Het is te verwachten dat de gemeente en burgemeester van der Tak bij eventuele aanbesteding een groot deel van bovengenoemde kostenposten niet zal opnemen om tot een zo laag mogelijk bedrag van aanbesteding te komen.

Zo kan het project gemeentehuis door de Raad worden geloodst. De vele (tientallen) miljoenen die nadien alsnog moeten worden betaald is dan latere zorg… maar stort de gemeente of eigenlijk de arme burgers wel in de ellende. Huidige beslissers zijn dan allang gevlogen natuurlijk en nooit verantwoordelijk te stellen.

Volgens het AD van 14 mei 2013 is er weer een nieuw (of eigenlijk oud) plan wat de Europese aanbestedingsregels zou kunnen omzeilen. Maar of dit echt kan is niet duidelijk. Als blijkt dat het achteraf wel had gemoeten kost het de gemeente weer veel extra geld. (Eerder is het in het college al afgekeurd omdat het niet verantwoord zou zijn…)

De bedoeling van de Westlandse bouwers is dat de Rabobank wordt verbouwd zoals HET-architecten dat eerder bedachten en daarnaast moet op de Tiendweg een nieuw pand komen van Wubben/Priva.

Ene (vage) Professor Bregman heeft bedacht dat dit goedkoper zou zijn omdat de Gemeente de bank en de grond verkopen en de gebouwen gaat terughuren van het consortium. In 2016 zou dat alles klaar moeten zijn… Dat dit een leuk idee lijkt mag zo zijn, maar gevaarlijk is dat allerlei persoonlijke en bedrijfsbelangen een eigen rol gaan spelen in de besluitvorming.

Door lobby gestuurd beleid is de bekende valkuil voor bestuurders en politici. Bregman geeft natuurlijk geen garantie op zijn uitlatingen en wordt dik betaald voor zijn verhaal.
(inmiddels heeft het College deze truc stopgezet en gaat nu toch voor EU aanbesteding)

 

De gemeente heeft intussen al veel extra miljoenen kosten gehad op de Westlandse Zoom en ook bouwbedrijven die nu het nieuwe gemeentehuis willen bouwen financieel uit de shit geholpen. Zouden die kosten dan ook niet eerst terug moeten komen?
De problemen met de financiering van de Westlandse Zoom is in mei 2013 blijkbaar nog steeds niet rond.

Bezit en reserves
Tegenover de schuldenlast van ca. 339 miljoen staat een fictief bezit (activa) van grond en diverse gebouwen zoals de huidige gemeentehuizen, scholen, materialen e.d. maar dat zijn wel liggende gelden waar je dus niets mee kan, tenzij wordt verkocht en dat kan niet.

Hoeveel de actuele boekwaarde van de gemeentelijke eigendommen is weet ik niet. Ik zou wel een overzicht hiervan willen zien… met de reëel geschatte waarde. (De site van de gemeente geeft geen informatie over bezit en schuld)

(volgens van der Tak op 17 mei in een Tweet is het totale bezit van de gemeente aan gebouwen, grond enzovoort geschat op bruto 634 miljoen euro)
Maar daar heb je niets aan als dekking voor de schuld omdat je het niet te gelde kan maken en de in bezit zijnde grondposities lang niet de schuld dekken. Wat burgemeester van der Tak roept is dus onzinnig gepraat.

Het financieel bezit in grond is als nu verkocht wordt dus virtueel ca. 80 miljoen of daaromtrent, indien de grondposities worden verkocht waardoor die gelden dan vrij komen.
Door de grondafwaardering (waardedaling en rentelasten) is het grootste deel van de opbrengst van het Energiebedrijf/Caiw dus al verdampt. Wat een verspilling sinds 2004.
De gemeente dacht altijd dat op hun grondaankopen veel winst kon worden gemaakt, maar het blijkt geen Money maker, maar een Money killer te zijn.

Een rol speelt verder de solidariteitsreserve. Dat geeft de risico's aan die Westland op diverse fronten loopt. Het betreft ook afgegeven garanties en alle zaken die zijn opgenomen in de risico paragraaf. De soliditeitreserve omvat volgens zeggen meer dan 100 miljoen, maar dit bedrag staat nagenoeg "vast " i.v.m. verplichtingen ofwel risico's de zgn. oormerking. (Opm. staat dat geld dan wel op de bank???) Nee dus, het alleen boekhoudkundig vastgesteld, een truc dus!

De jaarbegroting en financiële last
Feitelijk drukt op de jaarbegroting van ca. 224 miljoen een enorme rentepost vanwege de grote schuld bij de BNG. Dat is ca. 7 a 8 miljoen euro per jaar ofwel over 30 jaar 210 miljoen? (Als de rente omhoog gaat, en dat gebeurt, dan wordt de rente nog veel hoger en dan ontstaan er echte problemen voor de gemeente en de burgers)

De schuld bedraagt nu dus al bijna 339 miljoen ca. 142 % van de jaarbegroting. Norm is hiervoor in de EU voor landen niet meer dan ca. 60 % om betrouwbaar te zijn voor investeerders…
Dat betekent dat de gemeente Westland een zeer zware schuldenlast heeft.
In plaats van aflossen neemt de schuld van de gemeente alleen maar verder toe, en wel tot ca. 400 miljoen of ca. 174 % van de jaarbegroting, als het gemeentehuis wordt gebouwd. Daarmee zijn we financieel nog onbetrouwbaarder dan Griekenland en ontstaan er grote problemen!

Terwijl de regering burgers dwingt hun hypotheek af te lossen en te zorgen voor minder schulden, neemt de schuld van de gemeente Westland sterk toe. Hoe kan dat en waarom laat de gemeenteraad dat toe? Wat drijft hen?
Het zou toch beter zijn als er ook structureel aan aflossen van de grote schuld wordt gewerkt, want de rentelast drukt blijvend op de jaarbegroting… (30 jaar x 7 miljoen is wel 210 miljoen aan rente… op zijn aller-gunstigst) En de rente gaat weer een keer stijgen dus neemt de druk toe.

 

Wat moet de burger hier mee?
Burgers hebben recht op volledige inzage in de werkelijke financiële situatie van de gemeente en de verwachting voor de toekomst. Dus niet een beeld verdoezeld met slimme boekhoudkundige trucs om de resultaten mooier te laten lijken dan ze zijn.
De gemeente is naar mijn idee niet duidelijk, en niet transparant met de informatievertrekking. Ze bedient zich vermoed ik veelvuldig van boekhoudkundige slimmigheden om de resultaten mooier te laten lijken dan ze zijn.

 Kunnen we van dit college nog echte openheid van zaken verwachten?

 

Nogmaals gezegd, ik ben maar een gewone burger, geen boekhoudkundig specialist en ik heb gewoon niet volledige inzage in gegevens.
Het bovenstaande komt vooral uit de krant en van de gemeentesite, wat je in de politieke wandelgangen hoort en wat eigen logica.

Het bovenstaande is denk ik niet ver naast de waarheid.

Ik daag dan ook de gemeente uit om met echte betrouwbare gegevens te komen en bovenstaande te verbeteren. Wees open, eerlijk , integer en transparant. Daar worden wij burgers blij van en het schept vertrouwen in het bestuur en de politiek.

Het mag niet zo zijn dat bestuurders en politici maar ongestoord doorgaan met geldsmijterij voor eigen glorie. Men moet keihard de zaak financieel, economisch en sociaal gezond maken en Westland op basis van Duurzaamheid een goede toekomst bieden.
Daarbij mogen lasten niet nog verder stijgen, maar moeten ze dalen en mag de burger niet steeds weer de dupe zijn van wanbeleid.

Uitdagingen
Westland staat voor grote uitdagingen, om er een paar te noemen:

• De transitie naar een volledig duurzaam Westland en een duurzame economie. Dit is een absolute prioriteit om als streek te overleven. De tuinbouw staat er niet goed voor en veel grote bedrijven, ook in de periferi zijn al failliet. De veiling gaat krimpen en het systeem verandert totaal.
• De slag om de luchtkwaliteit te verbeteren.
• De slag om de oppervlakte waterkwaliteit te verbeteren.
• De verstening tegen te gaan. Westland is al voor 90 % verhard en is de minst groene gemeente van Nederland.
• De infrastructuur verbeteren en veiliger maken en veel meer goede fietspaden aanleggen.
• Zorgen voor een groenbeleidsplan en daarmee de omgeving vergroenen en leefbaarder maken en dus ook gezonder.
• De veiligheid verbeteren, niet alleen tegen inbrekers, maar ook tegen gevaren vanuit de industrie, de haven en chemische rampen die mogelijk zijn.
• Nieuwe duurzame economische activiteiten ontwikkelen om de economie te versterken, naast de tuinbouw.
• Inzetten op beter onderwijs en de zorg voor hen die het nodig hebben.
• Betaalbare woningbouw, speciaal ook voor starters en ouderen, levensbestendige duurzame woningen.
  Enzovoort…
      

Tot slot

Ik ben een Westlander, hier geboren en getogen. Heb mijn brood verdiend in de tuinbouwsector en weet dat ik in een zeer lelijk, gevaarlijk en ongezond stukje Nederland woon. Mijn medewestlanders ontkennen dat in meerderheid overigens, maar dat terzijde.
Toch wil ik niet weg en strijd ik ervoor dat de leefbaarheid van mijn geboortegrond beter wordt, de omgeving mooier en groener, en dat mensen het prettig gaan vinden hier te wonen, te werken en te recreëren, nu en in de toekomst.

Onze kinderen en hen daarna moeten kansen krijgen in dit gebied. Daarom is ons aller ‘wil’ nodig om met name het pad van een Duurzaam gezond en mooi Westland in te gaan.
Daarom hebben we snel een krachtig en verstandig bestuur nodig en een gemeenteraad waar wijze en verstandige mensen in zitten. Zo het nu gaat leidt dit alleen maar tot rampen. Sinds de fusie in 2004 is Westland afgegleden naar een financiele afgrond. Helaas zijn de meeste Raadsleden en ook het College blind en zien niet meer de werkelijkheid.