Kom in de Kas 2012, een verslag!

Kom in de Kas 2012

Op 31 maart en 1 april werd voor de 35e keer het grote publieksevenement ‘Kom in de Kas’ gehouden. Ook in de gemeente Westland waren weer kassen open.


Verschillende teelten van sla tot tomaten en teelt van jonge planten en snijbloemen waren te bezichtigen. Thema’s waren o.a. Duurzaamheid in de tuinbouw en Innovatie. Telers gaven uitleg aan het publiek waarbij ook biologische teeltmethoden werden toegelicht.

Voor het imago van de duurzame teeltmethoden en de biologische gezonde teelt van groenten en bloemen is dit evenement een belangrijk uithangbord voor de tuinbouwsector en dus voor Westland. Dus een zeer te waarderen en belangrijk evenement.

Tuinbouwjongeren

De Tuinbouwjongeren Westland hadden traditioneel de raadsleden uitgenodigd voor een discussie en rondleiding. Veel raadsleden en besturen waren dan ook vertegenwoordigd op dit, zoals de voorzitter Tom Zwinkels het noemde, ’uitje’ van de politici. Na een welkom werd rondgeleid op de mooie kwekerij van Combinations en bij Kwekerij ’t Woudt. Daarna was er een lunch en een discussieprogramma.

De jongeren hadden vooraf vragen opgesteld en wilden daarop natuurlijk een bevredigend antwoord horen… Enkele punten uit de discussie beknopt samengevat:

1 Wat is de rol van de gemeente bij de economische ontwikkeling van Westland?

Hierop kwam niet het gewenste antwoord, want ja, wat kan de gemeente meer doen dan proberen te faciliteren, te werken aan mogelijkheden voor herstructurering van gebieden en aanzetten tot innovatie en duurzaamheid?
Aan de economische problemen van dit moment kan de gemeente in ieder geval weinig doen! En financieel kan de gemeente, die zelf flink moet bezuinigen, niets doen.

2 Wat moet de gemeente doen in het kader van stimuleren van duurzaam telen?

Duurzaamheid is allang geen trend meer, maar een must, want ondernemers die niet duurzaam willen zijn verliezen de slag om de consument zonder meer. Consumenten bepalen mede het succes van een bedrijf!
Het bleek uit de discussie dat het begrip duurzaamheid nog weinig inhoud had en eigenlijk velen niet goed wisten wat ze er mee aan moeten. Sommigen zien het als een tijdelijke trend! Die lopen dus nog heel ver achter!
En wethouder Duijvestijn heeft het steeds over ‘duurzaam glastuinbouwareaal’, en hij bedoelt daarmee, er mag geen meter tuinbouwgrond verdwijnen. Dat heeft met de juiste bedoeling van duurzaamheid dus niets te maken. Nodig bijscholen dus!

Het is belangrijk dat de kwekers en de gemeente nu eens snel een goede invulling gaan geven aan het begrip duurzaamheid. Gelukkig zijn een aantal tuinders al duurzaam bezig, denk aan biologische bestrijding, energiebeperking, energieopwekking, besparen op gas en stroom, beter transport, betere verpakking, minder verspilling, betere arbeidsomstandigheden.
De gemeente is nog helemaal niet duurzaam bezig, doet daar wel aanzetten toe, maar er is nog geheel geen zicht op een goed duurzaam beleid naar de toekomst toe. Duurzaamheid is een heel breed begrip en dient ook zo te worden besproken.

Een ander punt is dat, met wethouder Duijvestijn, velen vinden dat er vooral heel veel ha tuinbouwgrond blijvend beschikbaar moeten zijn voor bouw van kassen. Maar als je naar de ontwikkelingen kijkt op gebied van LED-belichting en teeltmethoden, mechanisering en klimaatbeheersing, dan kom je er niet onderuit om te veronderstellen dat over 10 tot 20 jaar een aantal teelten niet meer horizontaal, maar vertikaal worden geteeld in lagen van 60 cm tot 1 meter. Geheel geautomatiseerd in hoge torens en voorzien van zonenergie e.d.
Ook moet niet worden vergeten dat rond 2050 ca. 80 % van de dan 14 miljard mensen in mega steden wonen. Dan moet je, om die te voeden, heel veel verticale teeltcentra bouwen vlak bij die steden om ‘local for local’ mogelijk te maken.
Dat zal ook gevolgen hebben voor het Westlands tuinbouwareaal.
En wij zullen vooral in de EU nog meer dan nu moeten gaan fungeren als ‘local for local’ aanbieder van groenten en bloemen. Alleen dan is er een duurzame toekomst voor de tuinbouw. Nederland is te klein om te overleven.
Ook zal er door in lagen te telen veel tuinbouwgrond vrij komen voor andere activiteiten, denk aan groen, water, toerisme en andere vormen van innovatieve duurzame economie. Westland zal er heel anders gaan uitzien in de toekomst!

(Nu, in 2012heeft de gemeente Westland een oppervlak van 90,59 km² , waarvan een landoppervlakte van 7990 ha en een oppervlakte binnenwater van 1060 ha. Dus ca. de helft van het totale grondgebied heeft een glastuinbouwbestemming (bruto ca 4.500 ha) met ca 2.400 ha netto glasoppervlakte. Daarnaast is er ca 480 ha agro gerelateerd bedrijventerrein. Bedenk ook dat ca 90 % van het grondgebied al is verhard en dat is geen goede zaak!)

3 Wat kan de gemeente doen tegen de inperking van gewasbeschermingsmiddelen?

Nou, niets dus. Dat is een zaak van de EU en de Nederlandse regering die dat beleid moet implementeren. Teruggaan naar oude gevaarlijke bestrijdingsmiddelen is de klok terugzetten en in strijd met duurzaamheid en gezondheid. Er kan beter worden gezocht naar innovatie op gebied van soorten, bestendigheid en alternatieve bestrijding op biologische basis.

4  Moet het tuinbouwcluster Hoek van Holland niet bij de gemeente Westland komen?

Sommigen vonden van wel, anderen hielden het op samenwerken. Dat laatste gebeurt al volop en er is dus geen reden om nu te fuseren. Het zou wel goed zijn als Hoek van Holland (deels) bij de gemeente Westland terug komt. Tot 1 jan. 1914 was het ook een onderdeel van Het Westland en hoorde het bij ’s-Gravenzande. Sinds 1973 is het een deelgemeente van Rotterdam. Dom geweest om het ooit te laten ontsnappen!

Samenvattend:

Wat opvalt, is dat de TuinbouwJongeren heel actief bezig zijn, vele excursies organiseren en zich verdiepen in de breedte van de tuinbouw, maar blijkbaar nog geen echt duidelijke visie hebben van hun eigen toekomst. Hebben ze al een helder en visionair vooruitzicht over hoe de tuinbouw zich mogelijk gaat ontwikkelen. Men vaart misschien wel teveel blind op wat wethouder Duijvestijn en burgemeester van der Tak hierover zeggen.
Ik denk dat de tijd van het ‘ouwe denken’  voorbij is, het ‘nieuwe denken’  is aan slag! Jongeren moeten m.i. nog kritischer worden en ook meer op zichzelf vertrouwen!

Kijkend naar mijn eigen tuinbouwgeschiedenis doorliepen we de afgelopen 60 jaar in hoog tempo het volledige handwerk in de tuinbouw naar bijna volledige automatisering. Vaak werd geroepen dat iets niet kon, toch gebeurde het!
Het zware werk is vrij schoon en licht werk geworden. Veel teelten staan op water en de ontwikkelingen op gebied van voeding en biologische bestrijding zijn enorm. Ook zijn er veel nieuwe, betere soorten ontwikkeld.

Tuinbouw is een intensieve fantastische industrie en grote economie geworden.
Wel is gelijktijdig in ‘Het Westland’ de ‘glazen stad’ verdwenen en teruggebracht naar ca. 4500 ha bruto tuinbouwgrond in de gemeente Westland. (In Middendelfland staat ook nog glas, dat is het vierde tuinbouwgebied.
Vroeger hoorde Loosduinen en een groot deel van Wateringen ook bij Het Westland. Nu is dat Haags grondgebied en daar is het glas verdwenen.

(Voor de duidelijkheid: Het Westland is het hele gebied van Hoek van Holland, Midden Delfland en wat nu gemeente Westland is, samen.
De Gemeente Westland is dus maar een deel van Het Westland…) De naamgeving geeft veeel verwarring!

Voor de toekomst is het dus belangrijk niet steeds te zeggen dat iets niet kan of zal. De nee-zeggers krijgen wellicht eerder ongelijk dan gedacht!
Het getuigt van een creatieve visionaire geest om juist met elkaar uit te vogelen hoe de mogelijke ontwikkelingen kunnen gaan, lef en creativiteit is daarbij hard nodig. Dan pas kan je ook actueel inspelen op de economische en maatschappelijke ontwikkelingen en kan tuinbouw economisch weer succesvol zijn. Gissen en missen wordt dan vrijwel uitgeschakeld.

Marketing en productpromotie

Ook moet er een veel betere marketing komen en het fantastische verhaal van onze geweldige producten moet beter en met meer flair worden verteld. Zolang een teler een heerlijke zoete tomaat teelt en thuis legt men die in de koelkast, dan blijft er geen smaak over, en is er dus nog een weg te gaan! En als een radijsteler zijn product lekker moet maken door ze in chocola te dompelen, dan is een verkeerd smaakpad ingezet!

Ook moet m.i. de tuinbouwsector als veel sterkere eenheid gaan opereren in de slag met de supermarkten. Een goed product krijgt nu te vaak geen goede prijs en dat heeft dramatische gevolgen voor de economische rentabiliteit van de bedrijven.
Er zijn al ontwikkelingen waarbij de telers het product tot in het schap beheren en dus grip krijgen op prijs en rendement!

Verder:
Vragen aan de raadsleden mogen wat mij betreft veel scherper en prikkelender worden gesteld waardoor er wellicht een actiever denkproces op gang kan komen. Werk aan de winkel voor de jongeren dus!

Ook rapporten over toekomstige ontwikkelingen zoals van de com. Nijkamp 2 juni 2010 moeten een rol spelen bij de toekomstbepaling. Daar staat o.a.:
Om de ambitie van internationale regievoerder waar te maken, zijn een sterke thuismarkt met voldoende ontwikkelingsruimte voor de totale waardeketen, een proactieve internationaliseringstrategie, een verdergaande verduurzaming en continue kennisontwikkeling en innovatie noodzakelijk. Bovenal is een krachtig sturingsmodel voor het totale tuinbouwcluster vereist.

Kijk ook eens op http://www.tuinbouw.nl/?q=node/178490

Areaalontwikkeling staand glas Nederland (bron Wikipedia - glastuinbouw)

jaar	ha
1940	2113
1946	1883
1950	2330
1956	3195
1960	4017
1965	5114
1970	7235
1975	7905
1980	8760
1985	8970
1990	9770
1995	10.155
2000	10.490
2003	10.470
2004	10.460
2005	10.495
2006	10.380
2007	10.375
2008	10.165
2009	10.324
2010	10.307