Is er nog toekomst in het vak Reisadviseur (verkoopster) ?

De vraag of er nog toekomst is om als reisadviseur te gaan werken is niet zo moeilijk te beantwoorden, zij het dat er nog een aantal onzekere factoren zijn en de veranderingen snel gaan.
Artikel 7  15 oktober 2013  (lees ook hieronder art. 1 t/m 6)


Hieronder probeer ik mijn eigen analyse te geven. Ik doe dat vanuit mijn ervaring als opleider van mensen die in het MKB werkzaam zijn, dus vakmensen en ondernemers. Let wel, ik ben geen reizenspecialist, maar ben doordat mijn partner er 42 jaar in werkzaam was wel nauw bij betrokken en zeker sinds het failliet van Globe.

1. Het aantal reiswinkels oude stijl verdwijnt sneller dan het geluid. Steeds meer winkels leggen het loodje en ook hele organisaties zoals onlangs Globe verdwijnen.
   Dat betekent dat het aantal spelers in de markt snel minder wordt. En dus ook de kans om een baan in dat vak te vinden wordt met de dag kleiner.
2. Internet neemt steeds sneller de verkoop van gemaksdozen over. Dat zijn dus de eenvoudige vakanties zoals een all inclusive in Turkije. Daarnaast wordt dynamic packaging snel steeds beter. In feiten niet meer dan een hoofddoos met nog een of meer kleine aanvullende dozen erbij, die samen een totaalpakket vormen. Daar heb je dus geen winkels meer voor nodig om te verkopen, dat is veel te duur want de prijsconcurrentie dwingt tot nog lagere prijzen.
3. Voor opleidingsinstituten in het MBO e.d. betekent het dat jongeren die dit vak in willen gaan misschien beter kan worden geadviseerd een ander beroep te kiezen. Want opleiden voor een grote kans op werkeloosheid is niet slim, nog los van de kosten en teleurstellingen. Beroepsopleidingen in de reizenbranche moeten dus nadenken of zij nog bestaansrecht hebben. Ik denk van niet.
4. In ieder geval moet je als werknemer niet alleen flexibel zijn, maar ook constant jezelf innoveren, snel kunnen aanpassen en ontwikkelingen bij houden. Vooral de digitale wereld is hierin belangrijk. Daarbij is je eigen intrinsieke motivatie cruciaal. Dat is een verantwoordelijkheid voor scholen die hun programma moeten aanpassen aan de snel veranderende wereld, maar het is vooral je eigen verantwoordelijkheid.
   
   Er wordt vaak nog te veel ouwe informatie en methodiek gehanteerd op scholen en dat helpt niet mee om als moderne werknemer in de praktijk te staan en kansen te pakken je brood te verdienen. Er bestaan geen banen meer voor het leven…
   Daarom is persoonlijke groei, dynamisch zijn en veerkrachtig belangrijk. Verder kunnen digitale hulpmiddelen je enorm helpen als een soort super informatiebron en databank. Je hoeft steeds minder zelf te weten en onthouden want daar heb je steeds meer de digitale wereld voor. Dus kan je kracht nog meer komen te liggen in de flexibele inspiratie van een creatief denkproces. Kennis van vandaag is gisteren al bijna verouderd, zo snel gaat het.
   
   Belangrijk is ook dat je jezelf verdiept buiten je eigen kring, netwerk en branche. Leg brede contacten dat verrijkt niet alleen, maar maakt je ook flexibeler. Daarbij is het belangrijk aan je eigen imago te werken.
   Ieder vind wat hij of zij doet belangrijk, maar vraag je af of dat morgen ook nog relevant is. Een gouden leidraad is verder ‘’Lef doet Leven’’.
   
   
   Te hopen is dat ook leidinggevenden en de hoge bazen ook zo in de maatschappij en het bedrijf gaan staan… Maar gezien het aantal oude heren die zeker in de reizenwereld de scepter zwaaien mag je vrezen dat die zelf niet zo Internet en E-vaardig zijn en eigenlijk geen idee hebben wat de komende ontwikkelingen zijn. Het is zelfs redelijk te veronderstellen dat het failliet van Globe vooral vooral is veroorzaakt doordat de top hierin ver is achter gebleven en gewoon blind gevaren hebben. Deze topmannen, dus ook bij D-Reizen zouden er goed aan doen enkele super vooruitstrevende digikanjers binnen te halen en zich steeds te oriënteren bij belangrijke visionaire trendwatchers. Dan kunnen zij hun toekomstvisie voor het bedrijf ongetwijfeld enorm verbeteren en het bedrijf meer kansen bieden voor de toekomst.
   Het failliet van OAD/Globe is denk ik door alle tekortkomingen van de directie daar ernstig verwijtbaar en geheel onnodig geweest.
5. Nu is dan Globe failliet en wordt een deel van die winkels door D-Reizen gekocht en gaat verder onder dat label. Natuurlijk is er een wereld verschil tussen Globe en D-Reizen, vergelijk het met de Bijenkorf en de Wibra.
   Beide concepten hebben hun eigen doelgroep en kunnen natuurlijk succesvol opereren. Er is niets mis met een lager gepositioneerd merk, integendeel. Maar of het cultuurverschil kan worden overbrugd is maar de vraag.
   
   Het gaat er als bedrijf om waar je succesvol mee kan zijn en hoe je dat concept profileert naar de markt en doelgroep. Dat daarbij niet alleen een goed concept nodig is, maar ook een goede marketing, capabel en gemotiveerd personeel, een product dat de klant wil en op het moment dat die klant het wil, voldoende winstmarge, en zeker ook een slim en vooruitstrevend management/directie.
   
   Zonder adequate visie op de toekomst en zicht hebben op de super snelle ontwikkelingen in de reizenbranche gaat elk bedrijf morgen failliet. Je ziet ze ook steeds omvallen van klein tot groot.
   En er moet niet worden vergeten een Wij-gevoel tussen alle medewerkers van het bedrijf te creëren want dat bepaalt een groot deel van het succes. Alleen ''Samen kan je Winnen'' is al heel lang mijn eigen slogan en daar geloof ik nog steeds in. Er moet dus een teamgeest, en teamspirit komen. Waar ieder voor zichzelf gaat is mislukken onontkoombaar.
   
   En de leiding, de top, moet ook op de werkvloer komen en de daar werkende mensen kennen en weten wat er speelt. Hier zit vaak een oorzaak waardoor het fout gaat want dit gebeurt veelal niet. Topmanagers zijn vaak daar niet zo goed in (de goeie niet te na gesproken) en bewegen zich liever tussen de gouden gordijnen, kaviaar en nog een en ander lekkers... De werkvloer is voor hen meestal onbekend terrein.
6. Hoe lang D-Reizen nog zal bestaan is koffiedik kijken, maar is het realistisch te stellen voor de winkels nog maximaal 2 jaar?
7. Helaas zie je dus, ook in de reizenbranche, dat egocentrische topmanagers vaak te hoog in hun eigen dure glazen toren zijn vastgeroest, en geen beeld meer hebben van de werkelijkheid vanwege hun kokervisie en daardoor grip op het bedrijf verliezen. Dik betaalde managers met dure auto's en vette bonussen en riante regelingen passen niet in deze tijd waar Duurzaamheid en Soberheid belangrijk zijn. Wat ze wel doen is altijd de crisis de schuld geven als het fout gaat, maar dat is natuurlijk onzinnig.
8. Een groot probleem dat de reiswereld zichzelf heeft aangedaan is de veel te lage bruto marge. Tussen 0 en 10 % is een zeker recept om failliet te gaan. OK er zijn een paar producten waar men nog wat meer op verdient zoals verzekeringen, maar dat maakt het verlies niet goed. En de trend is dat het nog goedkoper moet…
9. Door die lage brutomarge wordt het personeel op de werkvloer ook nog eens slecht betaald met een bruto uurloon tussen 9 en 15 euro per uur afhankelijk van je schaal en positie. Een schoonmaakster verdient ook al snel 10 euro bruto per uur, dus dat is niet fraai, en daarbij moet je van een reizenspecialist ook veel kennis en ervaring verwachten. Nu studiereizen ook al bijna tot het verleden behoren komt kennis dus vooral van Internet, maar de klant haalt daar ook dezelfde kennis op.
10. En de winkelhuur is veel te hoog in Nederland en dat samen met alle bijkomende bedrijfskosten en de kosten van personeel en overhead van een winkel en de organisatie, maakt het simpel om uit te rekenen dat rendabel zijn voor een reisbureau vandaag eigenlijk onmogelijk is.
11. De reizenbranche heeft zich door haar eigen domme en kortzichtige prijsconcurrentie van de afgelopen jaren zelf de das gedaan. Alsmaar goedkoper is geen pad dat naar succes leidt en in ieder geval is dat zo in de reizenbranche. Ze hadden beter moeten weten, maar hebben elkaar dood geconcurreerd en dat is super stom. Voor wat het faillissement van Globe betreft kan je de vraag stellen of de verantwoordelijk directeur Cor van Eijden en zijn omgeving wel kennis genoeg hadden van deze moderne Internet tijd? Waarschijnlijk niet of ze hebben zichzelf en hun eigen kennis overschat en de echter wereld onderschat. Als de top niet meer op de werkvloer komt gaat het altijd fout.
12. Je ziet dan ook een stroming dat touroperators steeds meer zelf alles gaan aanbieden en de tussenhandel meer en meer uitschakelen. Het gereedschap daarvoor is simpel, geef minder marge en ze haken vanzelf af.
13. Is er dan ruimte voor de ZRA Zelfstandig ReisAdviseur?
    Op dit moment zijn er verschillende concepten voor en men wordt dan zelfstandig ondernemer en kiest dan een franchiseformule. De vraag is welke?
14. De ZRA moet goed weten dat ze zeer flexibel werken en altijd beschikbaar zijn. Het aantal uren, de bedrijfskosten die men maakt, inclusief arbeidsongeschiktheidsverzekering en eigen pensioenopbouw, en dat afgezet tegen de kleine marge die men ontvangt na aftrek van de fee aan de franchisegever, maakt dat het niet eenvoudig zal zijn om een goede boterham te verdienen binnen redelijke werkuren.
    
    Het verdienmodel moet klip en klaar helder zijn en aantonen dat het rendabel is. Als men alleen reizen verkoopt met een lage omzet (tot 2000 euro), dan wordt het niks, er moeten dus ook een flink aantal grotere reizen worden verkocht om het een feestje te maken voor jezelf en de klant. Dus reken het eerst goed uit en weeg af bij welke franchise gever je jezelf aansluit.
15. Alles afwegende, (nog zonder een verdienmodel en bedragen van kosten en opbrengsten) lijkt het er op dat ZRA betekent, heel flexibel werken op de gekste momenten. Weinig rust thuis voor de gezinssituatie. Relatief veel risico en weinig tot redelijke verdienkansen. Mogelijk binnen enkele jaren niet meer mogelijk doordat touroperators steeds meer zelf gaan doen. En wat als Touroperators hun marge die je krijgt gaan verlagen, en dat is geen doemdenken.
    Het kan natuurlijk wel een heel leuke uitdaging zijn als je van flexibel werken houdt en de boer op wil gaan. Dus waarom niet?
    
    Kansen? Ja voor mensen die een goede financiële thuissituatie hebben en er niet van hoeven te leven als kostwinner en er een ultieme uitdaging in zien. Indien men veel klanten kan vinden die structureel boeken voor bedragen boven 3500 euro dan is wordt het leuk. Als het gaat om 1500 euro gemiddelde boeking dan kan je er beter niet aan beginnen.
16. Zijn er dan nog wel mogelijkheden voor een reizenwinkel? Zeker wel...
    Een kans is er ook als een touroperator/reisorganisatie bereid is kleine specialistische teams te starten. Als die goedkoop intrekken in een ander winkelconcept, waarbij bijvoorbeeld een boekhandel samen met een reisspecialist, een kookspecialist, een groenspecialist e.d. een totaal creatief, cultureel of ander soort en vooral leuk winkelconcept aan de klant biedt ontstaan er nieuwe kansen.
    
    De reisverkoopsters werken dan niet als ZRA maar zijn bijv. in loondienst van de reisorganisatie. (zelfstandig kan natuurlijk ook) Bij part time werken kan je dan een hoogwaardige full time service bieden met 3 a 4 mensen. Let wel je moet je dan wel specialiseren en reizen verkopen die omzet opleveren, de ingewikkelde dure producten dus. (Voor de goedkope dozen en de simpele combinatiepakketten via dynamic packaging kan men wel terecht op Internet)
    
    Samenwerken met een andere winkel:
    Bijvoorbeeld 2 bureau’s in een boekwinkel, bibliotheek , VVV of andere soort winkel op een goeie locatie. Er is dan ca. 25 tot 35 vierkante meter nodig.  Kosten zijn dan een vaste huur inclusief stroom en verwarming of je betaalt een percentage van de bruto marge. Dit heeft voor en nadelen voor beide partijen, maar kan het starten interessanter maken omdat de overheadkosten laag zijn. Zeker als men een goede klantenkring in het hogere segment kan opbouwen kan dit wel eens een leuke optie worden.
17. Is het allemaal zinloos of onzin wat ik hierboven schrijf, ik denk het niet. Natuurlijk ben ik geen reizenspecialist, maar van lieverlee wordt het wel duidelijker.
    
    Er is nog veel meer over dit onderwerp te schrijven, en eigenlijk geldt het voor elke branche in het MKB waar op dit moment het bestaansrecht in geding is.
    Hoeveel detailhandel winkels zullen er over zeg 10 jaar nog zijn en welke concepten overleven de tijd en hoe ziet het winkel- en straatbeeld er dan uit. De grote merken en superstores gaan zeker het beeld bepalen.
    Hoe snel gaat de ontwikkeling op Internet en vooral Dynamic Packaging en dat soort systemen, ik denk sneller dan men denkt?
    
    
    In ieder geval voor de lezers, veel sterkte, succes met het oppakken van nieuw werk, een studie, een ander vakgebied of andere uitdaging.
    
    Dit zal wel een van de laatste artikelen zijn die ik over het onderwerp reizen zal plaatsen. Mijn partner is nu ook na 42 jaar mooi werk in de reizenbranche, fantastische collega's en veel dankbare klanten, werkeloos helaas, maar het is niet anders.
    
    Morgen gaat de zon gewoon weer op, regen of niet..